اعطای ششمین نشان درجه‌ی یک علمی حافظ‌شناسی به
پروفسور حجابی کرلانگیچ
ششمین نشان درجه یک علمی مرکز حافظ‌شناسی به پروفسور حجابی کرلانگیچ از ترکیه اعطا شد.
مرکز حافظ‌شناسی طی مراسمی که با همکاری ستاد یادروز حافظ، رایزن فرهنگی ایران در ترکیه و دانشگاه آنکارا روز سه‌شنبه، ۲۰مهر۱۴۰۰ به‌صورت برخط ترتیب یافت، ششمین نشان درجه‌یک علمی حافظ‌شناسی را به پروفسورحجابی کرلانگیچ، استاد زبان و ادبیات دانشگاه آنکارا و مترجم دیوان کامل جحافظ به ترکی استانبولی اعطا کرد.
دکترکاووس حسن‌لی، مدیر مرکز حافظ‌شناسی در مقدمه سخنان خود در این مراسم گفت: «برنامه‌ای را که امروز شاهد برگزاری آن هستیم، شایسته‌تر بود که در شهر شیراز و در کنار آرامگاه ملکوتی حافظ برگزار می‌شد و ما در خدمت یکایک شما بودیم؛ اما جهان همچنان گرفتار همه‌گیری کروناست و این توفیق دلخواه را از ما گرفته است»
دکتر حسن‌لی با بیان اینکه یکی از اقدامات مرکز حافظ‌شناسی اهدای نشان درجه‌ی یک علمی است، گفت: «نشان درجه‌ی یک علمی حافظ‌شناسی، از نظر سطح جوایز، بالاترین جایزه‌ای‌ست که مرکز حافظ‌شناسی طراحی کرده و به حافظ‌پژوهان و حافظ‌شناسان برجسته اهدا می‌کند. این نشان، نخستین بار، در اردیبهشت سال 1386 شمسی، به پروفسورشارل هانری دو فوشه‌کور (مترجم فرانسوی) به پاس پنجاه سال فعالیت ایشان در پیوند با زبان و ادبیات فارسی و نیز ترجمه و شرح دیوان کامل حافظ به زبان فرانسه اهدا شد. به‌جز هانری دو فوشه‌کور، چهار نفر دیگر تا کنون موفق به دریافت این نشان عالی شده‌اند: پروفسورجیوانی ماریا درمه، مترجم و شارح دیوان کامل حافظ به زبان ایتالیایی، دکترسلیم نیساری، استادبهاءالدین خرمشاهی و دکترسعید حمیدیان».
وی افزود: «مرکز حافظ‌شناسی با رصدِ فعالیت‌های حافظ‌پژوهان در سراسر جهان و ارزیابی این فعالیت‌ها، تصمیم گرفت که ششمین نشان درجه‌ی یک علمی را به‌پاس فعالیت‌های مستمر جناب پروفسورحجابی کرلانگیچ در گسترش زبان و ادبیات فارسی و نیز فعالیت‌های ارزشمندِ حافظ‌پژوهانه، به ایشان اهدا نماید».
مدیر مرکز حافظ‌شناسی، سپس، به معرفی ششمین برنده‌ی نشان درجه‌ی یک حافظ‌شناسی پرداخت: «پروفسورحجابی کرلانگیچ (متولد 1966م- آماسیه‌ی ترکیه)، از استادان برجسته و نامدار زبان و ادبیات فارسی در ترکیه هستند که تحصیلات دانشگاهی خود را تا پایان دوره‌ی دکتری، در همین رشته، در دانشگاه آنکارا، به انجام رسانده‌اند. دکترحجابی از سال 1998 که در دانشکده‌ی ادبیات دانشگاه آنکارا استخدام شده‌اند تا کنون، خدمات ارزشمندی را در پیوند با زبان و ادبیات فارسی ارائه داده‌اند».
استاد دانشگاه شیراز، در ادامه‌ی معرفی پروفسورکرلانگیچ، به برخی از فعالیت‌های او در حوزه‌ی علم و ادب اشاره کرد: «از پروفسورحجابی کرلانگیچ سه مجموعه‌شعر هم منتشر شده است. ایشان، همچنین، عضو هیأت‌مدیره‌ی انجمن مولاناپژوهی و عضو اتحادیه‌ی نویسندگان ترکیه هستند. افزون بر این، در سال‌های 2006تا2008 و نیز، 2014تا2016 رئیس اتحادیه‌ی نویسندگان ترکیه بوده‌اند».
وی افزود: «پروفسورکرلانگیچ از شاعران، پژوهشگران و مترجمانی هستند که افزون بر فعالیت‌های پژوهشی و فرهنگی، در حوزه‌ی آموزش نیز سال‌هاست به‌گونه‌ای اثرگذار، به آموزش زبان و ادبیات فارسی در دوره‌های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری مشغول‌اند و در دانشگاه آنکارا، کلاس‌های شرح غزلیات حافظ، شرح مثنوی مولانا و برخی دیگر از متون عرفانی و ادبیات تطبیقی را تدریس می‌کنند. بسیاری از شاگردان ایشان، امروز در سراسر ترکیه، در ترویج و گسترش زبان و ادبیات فارسی نقش‌آفرین‌اند».
به‌گفته‌ی مدیر کرسی پژوهشی حافظ، یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های پروفسورکرلانگیچ، ترجمه‌ی متون ادب فارسی است: «یکی از فعالیت‌های درخشان دکترحجابی ترجمه‌ی متون ادب فارسی‌ست. ترجمه‌ی مثنوی معنوی، بوستان سعدی، گلستان سعدی، سبحة الابرار جامی و صد سال داستان‌نویسی در ایران از حسن میرعابدینی، بخشی از کارنامه‌ی ترجمه‌های آقای حجابی کرلانگیچ است».
دکتر حسن‌لی افزود: «دکترحجابی کرلانگیچ، به پشتوانه‌ی ذوق شاعرانه و تجربه و دانشی که در حوزه‌ی زبان و ادبیات فارسی اندوخته‌اند، دیوان کامل حافظ را نیز به زبان ترکی استانبولی ترجمه کرده‌اند و ترجمه‌ی ایشان، با استقبال شایانی از سوی دانشگاهیان و ادیبان ترکیه روبه‌رو شده است. آقای پروفسور حجابی پس از آن نیز، همواره، در معرفی شعر و اندیشه‌ی حافظ کوشا و پویا بوده‌اند».
دبیرعلمی بیست‌وپنجمین یادروز حافظ، تصریح کرد: «مرکز حافظ‌شناسی به‌پاس تلاش‌های ارزشمند جناب حجابی کرلانگیچ در ترویج زبان و ادبیات فارسی، به‌ویژه در گسترش شعر و اندیشه‌ی حافظ، ششمین نشانِ درجه‌ی یک حافظ‌شناسی را به ایشان تقدیم و برایشان سلامت و سربلندی آرزو می‌کند».
تأکید بر ضرورت دوستی، مهر و همدلی میان اهل فرهنگ و هنر پیام نشان درجه یک علمی مرکز حافظ‌شناسی است
وی افزود: «اهدای این نشان به آقای حجابی کرلانگیچ، استاد ادبیات فارسی و معاون محترم دانشگاه آنکارا، به‌جز ارج‌گذاری و سپاس، پیامی دیگر نیز دارد و آن تأکید بر ضرورت دوستی، مهر و همدلی میان اهل فرهنگ و هنر است. جهان امروز بیش از همیشه به پیوند و همدلی فرهنگوران نیاز دارد. دو ملت ایران و ترکیه از گذشته‌های دور تا کنون، اشتراکات فراوان داشته‌اند. به‌جز پیوندهای استوارِ دیرین، در مناسبات دنیای معاصر نیز ایران و ترکیه دارای منافعِ مشترکِ فراوان هستند. نزدیکی، دوستی و هم‌گرایی این دو کشور می‌تواند زمینه‌های بخشی از خوش‌وقتی دو ملت همسایه را فراهم نماید. فرهنگوران، ادیبان و هنرمندان دو کشور بیش از دیگران می‌توانند این هم‌گرایی و دوستی را عمق بخشند و گسترش دهند. امیدوارم این همکاری‌ها و همدلی‌ها روز‌به‌روز گسترده‌تر شود».
دکتر حسن‌لی در ادامه‌ی سخنان خود، به پیشینه‌ی آشنایی مردم ترکیه با شعر حافظ پرداخت و گفت: «شعر حافظ، از گذشته‌های دور، در جامعه‌ی ادبی ترکیه رواج داشته و بسیاری از مردم، از طریق ترجمه‌ها و شرح‌ها با حافظ آشنا بوده‌اند. بسیاری از ادیبان و شاعران نیز، آشکارا، از شعر او تأثیر پذیرفته‌اند. در ترکیه‌ی دوره‌ی عثمانی، نه‌‌تنها نویسندگان و شاعران که بسیاری از فرمانروایان و پادشاهان نیز، به حافظ ارادت ویژه داشته‌اند؛ برای نمونه، می‌توان به سلطان‌سلیمان قانونی اشاره کرد».
استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز گفت: «سلطان‌سلیمان قانونی (1494- 1566م./ 900 – 974 ه.) از پادشاهان نامدار عثمانی‌ست که بیش از دیگر فرمانروایان این خاندان، یعنی حدود نیم قرن (46 سال) بر تخت پادشاهی فرمان رانده و دهمین پادشاه عثمانی بوده است. در زمان او امپراتوری عثمانی مقتدرترین قدرت جهانی به شمار می‌آمده است».
وی ادامه‌داد: «سلطان‌سلیمان بسیاری از شاعران و نویسندگان زمانه‌ی خود را پشتیبانی می‌کرده و خود نیز به ترکی و فارسی شعر می‌سروده است. دیوان شعر او به هر دو زبان ترکی و فارسی موجود است. از دیوان شعر سلطان‌سلیمان قانونی نسخه‌هایی بر جای مانده است. یکی از قدیمی‌ترین این نسخه‌ها در کتابخانه‌ی «توپ کاپی» استانبول نگه‌داری می‌شود. من خودم این نسخه را کامل خوانده‌ام و مقاله‌ای هم درباره‌ی آن نوشته‌ام. تاریخ کتابت این نسخه 944-945 یعنی در زمان حیات شاعر است».
دکتر حسن‌لی با بیان این نکته که آشکارترین ویژگی غزل‌های سلطان‌سلیمان اثرپذیری بسیار او از حافظ است، گفت: «او به‌شدت تحت تأثیر غزل‌های حافظ شیرازی‌ست. اشعار فارسی هیچ‌کدام از حاکمان دیگر عثمانی (سلطان‌سلیم، جم‌سلطان و سلطان‌بایزید)، به‌اندازه‌ی اشعار سلطان‌سلیمان، رنگ‌وبوی شعر حافظ را ندارد. کلیدواژه‌های دیوان فارسی سلطان‌سلیمان، همان کلیدواژه‌های دیوان حافظ است: رند، پیر مغان، مغبچه، می، میخانه، زاهد و…. و مضامین سروده‌های او نیز، همان مضامین شعر حافظ است؛ گویی او دیوان حافظ را همچون سرمشقی پیش روی خود نهاده و از روی آن‌ها تمرین شاعری کرده است».
به‌گفته‌ی این حافظ‌پژوه: «اثرپذیری گسترده و آشکار سلطان‌سلیمان قانونی از حافظ شیرازی به گونه‌های مختلف در دیوان فارسی سلطان‌سلیمان دیده می‌شود. این بهره‌گیری تنها به واژه‌ها، اصطلاحات و ترکیبات خاص محدود نمی‌شود، بلکه اقتباس‌های گوناگون او از مصراع‌ها و بیت‌ها تا ساختار کلی برخی غزل‌ها را در برمی‌گیرد».
مدیر مرکز حافظ‌شناسی با بیان اینکه در دوران جدیدِ بعد از عثمانی، یعنی در دوره‌ی جمهوریت نیز، حافظ در ذهن و ضمیر جامعه‌ی ترکیه جاری بوده است، گفت: «در این دوره، چهار نفر به ترجمه‌ی دیوان حافظ پرداخته‌اند: عبدالباقی گل‌پینارلی، رُشدی شارداغ، محمت کانار و حجابی کرلانگیچ. دو ترجمه‌ی اخیر منظوم‌اند. مرکز حافظ‌شناسی پیش از این از فعالیت‌های حافظ‌پژوهانه‌ی دکترمحمت کانار (استاد بازنشسته‌ی دانشگاه استانبول)، تقدیر و به ایشان سپاس‌نامه‌ی ویژه اهدا کرده است. ترجمه‌ی حجابی کرلانگیچ جدیدترین ترجمه‌ی شعر حافظ است که تمام دیوان او را شامل می‌شود».
پایان‌بخش سخنان دکترحسن‌لی، سپاسگزاری از همه‌ی کسانی بود که مرکز حافظ‌شناسی را در برگزاری مراسم اعطای نشان درجه‌ی یک این مرکز همراهی کرده بودند: «در پایان از همراهی همه‌ی عزیزانی که برای این مراسم در ایران و ترکیه سهمی داشته‌اند و ما را یاری داده‌اند، سپاسگزارم؛ از تک‌تک اعضای ستاد یادروز حافظ، به‌ویژه دبیر اجرایی یادروز، سفیر محترم ایران در ترکیه، رایزن فرهنگی ایران در ترکیه که بیش و پیش از همه ما را در برگزاری این مراسم یاری دادند، رئیس محترم دانشگاه آنکارا و رئیس محترم دانشکده‌ی زبان، تاریخ و جغرافیای دانشگاه آنکارا؛ همچنین، سپاس ویژه‌ام را تقدیم می‌کنم به داوران و استادان محترم متخصص که در ارزیابی کتابِ «ترجمه‌ی دیوان حافظ» و تأثیر آن در ترکیه، مرکز حافظ‌شناسی را یاری دادند تا برای اهدای این نشانِ برتر، به اطمینان کامل برسد.
این برنامه سخنرانان دیگری نیز داشت: محمد فرازمند، سفیر جمهوری اسلامی ایران در ترکیه؛ پروفسور حجابی کرلانگیچ، برنده‌ی ششمین نشان درجه‌ی یک علمی حافظ‌شناسی؛ پرفسور نجدت اونیوار، رئیس دانشگاه آنکارا؛ پروفسور لونت کایا پینار، رئیس دانشکده‌ی زبان، تاریخ و جغرافیای دانشگاه آنکارا و پروفسور رمضان کاپلان، رئیس سازمان آموزش عالی ترکیه.
در پایان برنامه نیز، از سوی رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در آنکارا و اداره‌ی کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارسی، هدایایی به پروفسورحجابی اهدا شد.
گفتنی‌ست ویژه‌برنامه‌های مرکز حافظ‌شناسی به‌مناسبت بیست‌وپنجمین یادروز حافظ، با سخنرانی‌های علمی هنری یادروز حافظ که از تاریخ ۲۱ تا ۲۳ مهرماه ۱۴۰۰ هرشب ساعت ۲۰، به‌صورت مجازی برگزار می‌شود، ادامه خواهد یافت.
آخرین دیدگاه‌ها