کارگاههای آموزشی
ازجمله اقدامات آموزشی مرکز حافظ‌شناسی-کرسی پژوهشی حافظ، برگزاری کارگاهها و دورههای حافظ‌خوانی و حافظ‌پژوهی، برای گروه‌های مختلف جامعه است.
این کارگاهها در مقاطع مختلف، با همکاری استادان برگزیدة حافظ‌پژوه و با رویکردهای متنوع برگزار می‌شود. این ایجاد تنوع نیز، در پاسخ به نیاز و سلیقة عموم علاقه‌مندان به شعر و هنر حافظ بوده است.
برخی از کارگاههای برگزار شده:
| ردیف | نام کارگاه | مدرس | مخاطبان | زمان |
| ۱ | درس‌گفتارهاي حافظ‌شناسی | دکتر جواد دهقانیان | دانشجویان دانشگاه خواجه نصیر‌الدین طوسی تهران | زمستان ۹۹ |
| ۲ | سفر به دنیای حافظ | دکتر سمانه اسدی | نوجوانان ۹ تا۱۲ سال | زمستان ۹۹ |
کارگاه آموزشی «درس‌گفتارهاي حافظ‌شناسی»
درس‌گفتارهاي حافظ‌شناسی برای دانشجویان دانشگاه خواجه نصیر‌الدین طوسی تهران، با حضور جمعی از دانشجویان علاقه‌مند به حافظ در زمستان ۱۳۹۹ برگزار شده است.
در این درس گفتارها که در قالب يک دوره‌ی شش جلسه‌ای برگزار می‌شود، دانشجویان با جنبه‌های مختلفي از شعر و اندیشه‌ی حافظ به شرح زیر آشنا می‌شوند:
۱- حافظ و روزگارش: درک تاریخ عصر حافظ تأثیر مستقیمی بر فهم شعر او دارد؛ از اين‌رو به‌منظور آشنایی با شرایط تکوین و پیدایش شعر حافظ و درک تأثیر مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بر شعر او، نخست عصر حافظ بررسی شده و اشارات تاريخي و شیوه‌ی بازنمایی‌های وی از وقایع این عصر پرآشوب تبیین می‌شود.
۲ – تکوين ادبي شعر حافظ: در این گفتار به نقش شعراي متقدم در پیدایش شعر حافظ و تعاملات وي با ديگر شعرا اشاره تلاش می‌شود با مقایسه‌ی اشعار حافظ و دیگر شعرا جايگاه هنري وي تشریح گردد.
۳- شخصیت‌ها و کلمات کليدي شعر حافظ: یکی از اجزاء مهم روایت، شخصیت‌پردازی است. شعر حافظ اگرچه روایت در معنای خاص آن نیست؛ اما سرشار از عناصر روایی و شخصيت‌هايي است که در شعر او هويت مي‌گيرند. در این گفتار، مهم‌ترین شخصیت‌ها، تیپ‌ها و کلمات کليدي شعر وی تبیین می‌شود.
۴ – حافظ و امر زیبا: شعر حافظ مختصات جمال‌شناسی خاصی دارد که آن را از دیگر شعرای ایرانی متمایز می‌سازد. امر زیبا چه از منظر فلسفی و چه از منظر ادبی، ازجمله دل‌نگرانی‌های حافظ است.
۵- حافظ و طنز: طنز در شعر حافظ جایگاه ویژه‌ای دارد؛ نگاه رندانه و محافظه‌کارانه‌ی حافظ به فلسفه، مقولات دینی و سیاسی گونه‌ای از طنز پنهان و ظریف را در شعر وي ایجاد کرده که بدون توجه و درک آن، بخش مهمی از فهم ما از شعر وی ابتر و ناقص خواهد ماند.
۶ – حافظ و روزگار ما: شعر حافظ تا روزگار ما همچنان زنده و ماندگار است. شواهد متعدد و قابل مشاهده‌اي نشان می‌دهد که شعر وی در حیات اجتماعی ما همچنان ساری و جاری است و مانند رشته‌هایي نامرئی اجزاء وسیع و گسترده‌ی فرهنگ و تاریخ ایرانیان را به هم پیوند می‌زند. در این گفتار، علاوه‌بر بررسی این فرضیه به میراث حافظ برای نسل امروز و چگونگی بهره‌گیری بهتر از این ظرفیت فرهنگی پرداخته می‌شود.
کارگاه آموزشی «سفر به دنیای حافظ»
دوره‌ی حافظ‌شناسی برای نوجوانان ۹تا۱۲سال با همکاری کتابخانه‌ی حافظیه‌ی شیراز، وابسته به نهاد کتابخانه‌های عمومی استان فارس، با حضور ۵۰نفر از نوجوانان علاقه‌مند به حافظ در زمستان سال ۱۳۹۹ برگزار شده است.
در این دوره، نخست به بیان مفاهیم کلی موجود در اشعار حافظ و سپس تبیین لغوی و تحلیل محتوایی اشعار حافظ متناسب با شرایط سنی نوجوانان پرداخته می‌شود.
اعطای دومین پژوهانه‌ی حافظ‌شناسی از سوی «مهندس بهرام بزرگ»
/در اخبار2 /توسط nasirpoorدومین پژوهانه (گرنت پژوهشی) کرسی پژوهشی حافظ، در مرکز حافظ‌شناسی با حمایت «مهندس بهرام بزرگ» در شهریورماه ۱۳۹۸ به‌تصویب رسید. دانش‌آموختگان دورههای کارشناسی ارشد و دکتری یا پژوهشگران و هنرمندان واجد شرایط، با ارائه‌ی طرح پژوهشی و تصویب در شورای علمی مرکز حافظ‌شناسی می‌توانند از دوره‌ی شش‌ماهه یا یک ساله‌ی «پژوهانه‌ی مهندس بهرام بزرگ» بهره‌مند شوند.
متقاضیان می‌توانند طرح‌های پیشنهادی خود را به‌منظور بررسی و ارزیابی به‌نشانی ایمیل مرکز حافظ‌شناسی (hafezstudies@gmail.com) ارسال کنند.
پژوهانه یا گرنت پژوهشی، تخصیص اعتباری ویژه برای تقویت علمی پژوهشگران ممتاز و مستعد دانشگاهی و توسعه‌ی کیفی پژوهش‌های بنیادی و کاربردی است و در جهان امروز، رواج تام دارد. مرکز حافظ‌شناسی که نهادی فرهنگی، مستقل و غیردولتی است، از سال ۱۳۹۶ موفق به دریافت کرسی پژوهشی حافظ و مجوّز رسمی جذب پژوهشگر پسادکتری شده است. افزون بر این در سال جاری نیز موفّق به‌تأمین اعتبار و اعطای دو پژوهانة علمی شده است.
یادآور می‌شود اولین پژوهانه‌ی مرکز حافظ‌شناسی با حمایت «دکتر زهرا طاهری» در فروردین‌ماه ۱۳۹۸ به‌تصویب رسید و هم‌اکنون با طرح مصوّب «رفتارهای هنری حافظ با عناصر طبیعت» در حال اجراست.
سیصدوبیست‌وششمین نشست مرکز حافظ‌شناسی و کرسی پژوهشی حافظ برگزار شد
/در اخبار2 /توسط nasirpoorسیصدوبیست‌وششمین نشست مرکز حافظ‌شناسی و کرسی پژوهشی حافظ با موضوع نشست زیبایی‌شناسی غزل‌های حافظ روز یکشنبه ۲۴ شهریورماه ١٣۹٨، ساعت ۱۷.۳۰ در سالن غزل تالار حافظ شیراز برگزار شد.
در این نشست که با همکاری اداره‌ی کل فرهنگ ارشاد اسلامی و مرکز پژوهش‌های بخش زبان و ادبیات دانشگاه شیراز برگزار شد، دکترسعید حسام‌پور، استاد بخش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز و مدیر مرکز آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان به سخنرانی پرداخت.
ایشان در ابتدا ضمن سپاسگزاری از مرکز حافظ‌شناسی برای برگزاری نشست‌های علمی و فرهنگی جریان‌ساز در پیوند با حافظ، با خواندن ابیاتی از حافظ نظر مخاطبان را به نگاه حافظ به زیبایی‌شناسی جلب کرد و گفت: میراث‌های جاودان ادبی و هنری عرصه‌ی کوشش‌های فراوان ادیبان، هنرمندان، اندیشمندان و انسان‌هایی است که با آفرینش آثار فاخر و زیبای خود، لذت‌هایی ناب را به مخاطبان خود هدیه داده‌اند و کام آنان را شیرین ساخته‌اند.
وی تاکید کرد: بی‌تردید در گستره‌ی شعر جهانی، حافظ توانسته با هنرمندی ویژه‌ای تابلوهایی خلاقانه و ساحرانه بیافریند که تا همیشه پیش روی مخاطبان لذت‌آفرین و انرژی‌بخش باشد.
دکتر حسام‌پور با اشاره به نظرات صاحب‌نظران و نظریه‌پردازان مختلف درباره‌ی تعریف زیبایی و لذت و عوامل آن‌ها گفت: زیبایی قابل احساس و ادراک هست، اما غیرقابل تعریف است و در نهایت ریشه در نیازهای ما دارد.
ایشان افزود: به باور من، یکی از بنیادی‌ترین ریشه‌های زیبایی در شعر حافظ، با احساس نیاز مخاطبان در هم تنیده شده است؛ نیازهایی مانند شنیدن روایت، تعلیق و کشمکش، آفرینش شخصیت‌هایی اسطوره‌ای، گفت‌وگومندی، عصیان و ستیز با هستی و جهان و همچنین با اصحاب زور و تزویر، فرو رفتن در خود و… .
ایشان به عوامل مختلفی ازجمله: خرده روایت‌ها، تعلیق‌ها، کشمکش‌ها، تضاد‌ها، آشنایی‌زدایی‌ها و….. به‌عنوان رمز ماندگاری و دلیل لذت‌بردن همیشگی و همه‌زمانی مخاطب از شعر حافظ پرداخت.
این حافظ‌پژوه یکی از ترفندهای اصلی حافظ را خلق معشوق چندوجهی در شعرش خواند و توضیح داد: در شعر شاعران دیگر ممدوح، معبود و معشوق جای خاص خود را دارند و مخاطب می‌تواند تفاوت این‌ها را درک کند، اما در شعر حافظ با زیرکی و زیبایی تمام چینش ابیات و خلق شخصیت‌ها به‌گونه‌ایست که ما می‌توانیم همزمان شعر را مربوط به هرکدام از این شخصیت‌ها (معبود و معشوق و ممدوح) بدانیم و از آن لذت ببریم.
دکتر حسام‌پور، یکی دیگر از عوامل لذت‌بردن از شعر حافظ را تنوع در شعر حافظ دانست و ریشه‌ی آن را در نیازهای بشر معرفی کرد. وی گفت: حافظ همزمان که به نیازهای جسمانی ما توجه می‌کند به نیازهای معنوی ما نیز می‌پردازد، او همزمان به مسایل اجتماعی و فردی اشاره می‌کند. در شعر او همزمان مفاهیم مربوط به حماسه، عرفان، ادبیات غنایی و تعلیمی وجود دارد و بدین ترتیب تنوع یکی از پررنگ‌ترین محورها در شعر حافظ است.
فراخوان جذب پژوهشگر پسادکتری و اعطای پژوهانه‌های ویژه‌ی کرسی پژوهشی حافظ در مرکز حافظ‌شناسی
/در اخبار2 /توسط nasirpoorاز سال ۱۳۹۶ دورههای پسادکتری در مرکز حافظ‌شناسی دایر شده است. این مرکز برای ارائه‌ی مشاوره و اجرای طرح‌های پژوهشی مشترک با موضوع حافظ و نیز جذب و تبادل پژوهشگر پسادکتری با مراکز معتبر علمی و دانشگاهی سراسر دنیا آماده‌ی همکاری است. متقاضیان می‌توانند طرح‌های پیشنهادی خود را به‌منظور بررسی و ارزیابی به‌نشانی ایمیل مرکز حافظ‌شناسی ارسال کنند. همچنین دانش‌آموختگان دوره‌ی دکتری در رشتهها و گرایش‌های مرتبط با حافظ، از دانشگاه‌های معتبر داخلی یا خارجی، می‌توانند از این امکان بهره‌مند گردند. متقاضیان محترم برای آگاهی از شرایط استفاده از دوره‌ی تخصصی پسادکتری در مرکز حافظ‌شناسی و کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند به «شیوه‌نامه‌ی حمایت از دورههای پسادکتری» مراجعه نمایند. پژوهشگران واجد شرایط لازم است درخواست مکتوب و کارنامه‌ی آموزشی‌پژوهشی خود را به نشانی ایمیل مرکز حافظ‌شناسی ارسال کنند تا درصورت موافقت استاد کرسی و پس از تصویب در شورای پژوهشی، به‌مصاحبه دعوت شوند.
پژوهانه یا گرنت پژوهشی، تخصیص اعتباری ویژه برای فعالیتهای علمی پژوهشگران ممتاز و مستعد و توسعه‌ی کیفی پژوهش‌های بنیادی و کاربردی است. کرسی پژوهشی حافظ در مرکز حافظ‌شناسی از سال ۱۳۹۸ موفق شده است برای اعطای دو پژوهانه‌ی علمی (پژوهانه‌ی دکتر زهرا طاهری و مهندس بهرام بزرگ) تأمین اعتبار کند. دانش‌آموختگان دورههای کارشناسی ارشد و دکتری یا پژوهشگران و هنرمندان واجد شرایط، با ارائه‌ی طرح پژوهشی و پس از تصویب در شورای علمی مرکز حافظ‌شناسی می‌توانند از دورههای شش‌ماهه یا یک‌ساله‌ی این پژوهانه‌ها بهره‌مند شوند.
پذیرفته‌شدگان پسادکتری و نیز برندگان پژوهانه‌های مرکز حافظ‌شناسی، لازم است ۲۴ ساعت در هفته در بخش پژوهش مرکز حافظ شناسی حضور و فعالیّت داشته باشند.